صادق مدیا | نوشته‌های سیدصادق حسینی
سیدصادق حسینی|روزنامه نگار|مشاور رسانه و ارتباطات|
از ابتدای قرن بیستم، نفت اصلی ترین بازیگر قدرت بوده است چه در دست قدرت استعمارگر آن روز، انگلیس و چه سلف تازه اش: آمریکا. همین نفت است که باعث سرنگونی دولت ها و حکومت ها و ذبح دموکراسی و حقوق بشر در طول قرن گذشته و کنونی میلادی بوده.
داستان کودتای ۲۸ مرداد تنها یکی از ذبح ها ست. و باز همین قیمت نفت و انرژی بود که باعث تشدید اختلافات محمد رضا پهلوی با آمریکا شد . تاکید و فشار شاه بر افزایش قیمت نفت بعد از دو رقمی شدن بهای آن (در دهه ۱۹۷۰) که رکورد کشورهای صنعتی به ویژه آمریکا را در پی داشت آغازگر اختلافات شاه و حامی اش، آمریکا شد.
در این بازی البته، رقیب سنتی ایران، عربستان سعودی که نقش بیشتری از ایالات متحده می خواست، آرام آرام و در طول یک برنامه ۵ ساله توانست، اعتماد رهبران سیاسی واشنگتن را به خود جلب کند و در نهایت، چنان شوکی به بازار نفت وارد کرد که سقوط آزاد اقتصاد ایران و تعطیلی برنامه های تسلیحاتی محمدرضا و به دنبال آن رکورد و افزایش نارضایتی مردم، انقلاب اسلامی را به پیروزی نزدیک تر کرد.
به عبارت دیگر در کنار اشتباهات فاحش محمدرضا پهلوی در حوزه سیاست داخلی (سیاست تک حزبی و تک صدایی) ، عدم توجه وی به فساد رو به فزونی خاندان حاکم و دستگاه دیوانی و فرآیند مدرنیزاسیون غربی بدون در نظر گرفتن واقعیات جامعه و فرهنگ ایرانی، برنامه ریزی وی برای افزایش بهای نفت باعث شد قدرت هایی که روزی حامی وی بودند، این بار نظر اگر نه مثبت ولی به طرفی به رویدادهای ایران داشته باشند.
هنری کسینجر استراتژیست سیاست خارجی آمریکا در دهه ۱۹۷۰ و ۸۰ به رییس جمهور فورد گفته بود: هرگونه فشار برای کنترل قیمت نفت به بهای سرنگونی متحد ما، محمدرضا شاه، خواهد بود. این گفته نشان می دهد که اولا چقدر امنیت ملی ایران وابسته به نفت بوده است و از آن مهمتر این که آمریکایی ها از اوایل دهه هفتاد میلادی در ورای تبلیغات رسانه ای که شاه را ژاندارم منطقه و جزیره ثبات می خواندند، به شکننده بودن اقتدار شاه و نارضایتی های عمومی مردم و نخبگان سیاسی آگاه بودند.
با گذشت سی سال از سرنگونی رژیم شاه و حاکمیت انقلاب اسلامی و ظهور قطب های جدید به نظر می رسد از وزن چانه زنی نفت در ساخت قدرت کاسته شده است هر چند که هنوز انگیزه بالایی برای قدرت ها دارد اما دیگر به مانند دهه ۱۹۷۰ میلادی نیست که با افزایش یا کاهش آن قدرت های صنعتی دچار رکود شدید و جدی شوند.
از سوی دیگر در حالی که فشار افت قیمت نفت در پی معامله عربستان سعودی و ایالات متحده (۱۹۷۷) بر رژیم پهلوی، بسیار سهمگینی بود، جمهوری اسلامی ایران توانسته است از دام جنگ هشت ساله و تحریم های نفتی ۲۰ ساله آمریکا به سلامت بگذرد و افتخار ملی دیگر را برای خود ثبت کند.
پیشنهاد می کنم مقاله راند آخر در دوحه که تحقیقی است از معامله نفتی آمریکا و عربستان سعودی که بر اساس اسناد تازه از طبقه بندی خارج شده ایالات متحده توسط یک اندرو اسکات کوپر نوشته شده است و در شماره پاییز نشریه مدیل ایست ژورنال منتشر شده است مطالعه کنید. این مقاله برای اولین بار توسط احسان نوروزی در هفته نامه اینترنتی ایران در جهان آذر ۱۳۸۷ ترجمه شده است.
پیوند مرتبط: نفت در ویکی پدیا صنعت نفت ایران در ویکی پدیا
پس نوشت: چندی است شبکه چهارم سیما که مجموعه مناظره هایی را با موضوع داستان نفت به صورت زنده پخش می کند که اطلاعات خوب و جالبی را درباره نهضت ملی شدن صنعت نفت، کودتای ۲۸ مرداد و موضوع مهم نفت و توسعه طرح کرده است. البته یکی از نقاط ضعف برنامه مجری آن است، مجری با اطلاعات و آگاه آن متاسفانه نمی تواند برنامه را به خوبی مدیریت کند.
یکی از نکات جالب برنامه سیاست ایرانی این است که بعد از سی سال از پیروزی انقلاب اسلامی، انقلابیون دیروز و مدیران در حال بازنشستگی انقلاب، نگاه سیاسی خود را کنار گذاشته اند و به واقعیت نگری رسیده اند. در این برنامه یکی از مدیران ارشد جمهوری اسلامی گفت: قراردادهای نفتی دوران پهلوی دوم منصفانه بوده است.
طالبان یکی از افتخارات سیاست خارجی پاکستان و عربستان سعودی، آمریکا و کشورهای حوزه خلیج فارس است که به واسطه حمایت های آنها تبدیل به یک جنبش فراگیر اولترا افراطی اسلامی در افغانستان شد. طالب ها که نشان خود را از مدارس مذهبی ایالات پشتون نشین جنوبی و شرقی افغانستان گرفته اند، از طبقه فرودست برخواستند و افغانستان را به آتش کشیدند و موجبات وهن اسلام شدند.
جنبش طالب ها اما بر خلاف اسمشان، جنبشی اساساً بی سواد، سطحی بودند که هیچ درکی و شناختی از تاریخ معاصر افغانستان نداشتند و ندارند. رهبر آن ها ملا محمد عمر که یک چشم خود را در جهاد با روسیه از دست داده است، نهایت سوادش از اسلام چیزی است در حدود کتاب دینی سال اول یا دوم دبیرستان و احتمالا کتابی از مجموعه از احادیث مجعول از سیره نبوی. ملاعمر که در عمرش شهری بزرگ تر از قندهار را ندیده بود در سال های پایانی دهه ۹۰ میلادی خود را امیرالمومنین خواند و میل خودکامگیش چنان فزونی یافت که بعد از فتح مجدد شریف ، امر فرمود با غارت شهر برای ۲ ساعت و نتیجه اش ۲ شبانه روز غارت و قتل و تجاوز شد و شهادت دیپلمات ها و خبرنگار ایرانی.
با افزایش موج خشونت های پاکستان که رکورد سالیانه را با رتبه ای شگرف به خود اختصاص داده است و با فاصله ای زیاد عراق و افغانستان را جا گذاشته است، برایم جالب بود که درباره جنبش طالبان بیشتر بدانم. به ویژه که این موج خشونت، واکنش منطقی است به سیاست حمایت پاکستان و آی. اس. آی، از بنیاد گرایی افراطی طالبان و مدارس مذهبی در نوار جنوبی و شرقی افغانستان: از هر دست بدهی از همان دست می گیری!
از دوست انجینیرم هومن دولتی که در حال نوشتن تز دکتری روابط بین الملل خود با موضوع افغانستان است، کتاب جالبی گرفتم در این خصوص: طالبان؛ اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید نوشته احمد رشید روزنامه نگار پاکستانی که به گفته ی خودش از ۲۰ سال پیش در قلب رویدادهای افغانستان بوده است. احمد رشید کتاب را به صورت مقالاتی جدا با موضوعات مرتبط و با قالبی روایی به صورت جذاب و یک دست نوشته است.
احمد رشید در بخشی از کتابش در معرفی طالبان چنین نوشته است: طالبان با تاریخ اسلام و افغانستان، علوم دینی، تفسیر قرآن و پیشرفت علمی و سیاسی جهان اسلام در قرن بیستم کاملا بیگانه اند. در حالی که بنیاد گرایی اسلامی در قرن بیستم دارای تاریخ طولانی مباحثات علمیچ مکتوب است، طالبان از چنین چشم انداز و سابقه تاریخی بی بهره اند. آنان هیچ گونه دیدگاه مدون و تحلیل علمی از تاریخ اسلام و افغانستان ندارند. چنین بی اطلاعی نوعی واپسگرایی به وجود آورده است که برای طالبان جای هیچگونه بحث و مناظره ای حتی با هم کیشان مسلمان شان باقی نگذاشته است.
هومن دولتی این کتاب را از انتشارات رسالت در کابل، شهر نو چهارراهی انصاری خریده بود. کتاب طالبان؛ اسلام، نفت و بازی بزرگ جدید توسط اسدالله شفایی و صادق باقری ترجمه و در سال ۱۳۷۹ برای اولین بار توسط نشر دانش هستی منتشر شده است.
برای آشنایی با برداشت طالبان از اسلام چند نمونه کوتاه از میان مصاحبه های این کتاب در پی آمده است.
وکیل احمد محرم اسرار ملاعمر، اظهار داشت: تصمیمات مبتی بر صلاحدید امیر المومنین است و مشورت با شورا ضرورتی ندارد. ما معتقدیم که چنین چیزی مطابق شریعت است و از نظرات امیر(المومنین) اطاعت می کنیم، حتی اگر به تنهایی گرفته شده باشد. ما رییس دولتی نداریم و به جای او امیر المومنین وجود دارد. ملاعمر از بالاترین اقتدار برخور دار است و حکومت نمی تواند تصمیمی به اجرا درآورد که مخالف نظر او باشد. انتخابات عمومی با شریعت ناسازگار است، بنابر این ما آن را قبول نداریم.
ملا محمد حسن گفت: البته ما درک می کنیم که مردم به بعضی از انواع تفریحات نیاز دارند اما آنها می توانند به پارک ها بروند و گل ها را تماشا کنند و از این طریق چیزهای بیشتری درباره اسلام بیاموزند.
ملا عبدالحنفی وزیر تعلیم و تربیت طالبان گفت: آنان به این دلیل با موسیقی مخالفند که موسیقی ذهن را خسته می کند و مانع درک اسلام می شود.
به خیاط ها ابلاغ شد اجازه ندارند برای دوختن لباس اندازه زنان را بگیرند. اگر زنی یا مجلات مد لباس در مغازه دیده شود خیاط زندانی خواهد شد.
هیچ راننده ای حق ندارد زنی با برقع (چادر) ایرانی را سوار اتوموبیل نماید.
زنان نباید وضعیتی را به وجود آورند که باعث جلب توجه افار بیکاره یعنی کسانی شوند که به آنها به نظر خوب نمی نگیرند.
اگر پس از یک ماه و نیم مشاهده گردد کسی ریش خود را کوتاه کرده و یا تراشیده است باید دستگیر و زندانی گردد تا ریشش انبوده شود.
معتادان باید زندانی شوند
مولوی قلم الدین رییس پلیس امر به معروف و نهی از منکر طالبان دستور داد: کلیه تماشاچیان برای تشویق فوتبالیست ها باید نعره الله اکبر سرداده و از چک (کف) زدن خود داری کنند. در هنگام نماز بازی باید متوقف شده و ورزشکاران و تماشاچیان در نماز جماعت شرکت کنند.
این کتاب ۱۶ فصل خود را در ۳ بخش پیشینه جنبش طالبان، طالبان و اسلام و بازی بزرگ جدید آورده است.
سال جاری، سالی بی همتا در دهه اخیر بود. سالی که بدون تردید مردم نقش اول آن بودند. چه پیش از انتخابات و چه پس از آن. در این سال رسانه ها و به ویژه رسانه های دیجیتالی نشان دادند که چه دامنه تاثیر و نفوذ گسترده و عمیقی دارند.
پیشنهاد می کنم حال که رسانه های مکتوب برای نوروز، ویژه نامه نوروزی منتشر می کنند وبلاگ ها هم در یک جنبش وبلاگی، ۸۸ نامه ای از رویدادهای و تحلیل های امسال منتشر کنند.
روزنامه اعتماد رفع توقیف شد. به گزارش آفتاب دادگاه رسیدگی کننده به اتهامات این اعتماد،صبح امروز این روزنامه را توقیف و بجای آن جریمه ۱۰۰ میلیون تومانی برای آن در نظر گرفت.
دادگاه رسیدگی کننده به اتهامات روزنامه اعتماد،صبح امروز این روزنامه را توقیف و بجای آن جریمه مالی برای آن در نظر گرفت.
آزادی زندانیان سیاسی و تمدید آزادی آنها از سویی و رفع توقیف اعتماد بارقه هایی از امید را برای باز شدن فضای سیاسی نشان می دهد.
حملات متعدد اخیر به مهدی کروبی که از زهر چشم مسلحانه در قزوین شروع شد و به دستگیری یکی از پسرانش و اعمال خشونت، توهین و شکنجه علیه وی و ممنوع الخروج شدن پسر دیگرش و در نهایت حملات چند روز اخیر حامیان افراطی دولت به عنوان مردم! به منزل شیخ ختم شد، هدفی ندارد غیر از عصبی کردن و برانگیختن واکنش وی و به دنبال آن کنش احساسی و شدید هوادارانش .
جریان های افراطی که از حمایت آهنین برخوردار هستند، با مشاهده آرامش حاکم شده بر کشور و آزادی زندانیان سیاسی که فضای نقد عالمانه و دلسوزانه حوداث بعد از انتخابات و آشکار شدن اشتباهات دو جریان سیاسی غالب کشور یعنی اصلاح طلبان و اصولگرایان را فراهم کرده است، به وحشت افتاده اند و می ترسند که در غایت این رویداد سیاسی، ناکارآمدی بخش هایی از دولت عیان شود و منافع افراطیون و اقتدارگرایان در خطر افتد.
بنابر این شیخ مهدی کروبی باید خویشتن داری بیش از این نشان دهد و هوادارانش را به آرامش فرابخواند تا هدف اقتدارگرایان محقق نشود.
پی نوست: درد ناک است کسانی که خود را فدایی اسلام می دانند چنان بی مهابا از عقوبت کردار خود، به اموال مسلمین آسیب می رساندد آرامش مردم را سلب می نمایند. این چه رفتاری است که روزی خسارت به اموال مردم همراهی با دشمن است و روز دیگر همراهی با اسلام. رفتار بد همه جا بد است و از منتسبین به دیانت بدتر.
برخی منابع خبری در فیس بوک اعلام کردند مصطفی تاجزاده عضو بلندپایه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی و جبهه مشارکت ایران اسلامی شامگاه چهارشنبه بعد از گذشت قریب به ۹ ماه بازداشت به طور موقت آزاد شده است.
هنوز منابع خبری دیگری این خبر را تایید نکرده اند و جزییات بیشتری در دست نیست.
اگر این خبر درست باشد، باید آن را آغازی بر دوره میانه روی حاکمیت پس از انتخابات دانست و به فال نیک گرفت.
تکمیلی: پارلمان نیوز خبر آزادی سید مصطفی تاجزاده را به صورت رسمی منتشر کرده ولی هنوز جزییات آن اعلام نشده است.
پارلمان نیوز نوشت: تاجزاده در هنگام آزادی از روحیه بسیار بالایی برخوردار و بسیار شاداب بود.
