هان ای زیان رسیده؛ سه روایت از محرم

سالیانی است چند، در روزعاشورا وعاظ و مداحان، حسین (ع) را چنان می کشند که داد و فغان مستمعین مخلص، گوش آسمان را پر می کند زنهار که امروز، حسین علیه السلام بیش از هر زمان دیگری نیازمند زنده شدن است.

دریاست مجلس او دریاب وقت و دُر یاب         هان ای زیان رسیده وقت تجارت آمد

روایت اول: زنده است حسین (ع)
به سبب توفیق، توانستم امسال در مراسم دهه اول محرم حضرت استاد امجد که خدا حفظشان کند، شرکت کنم. فی الواقع مراسم بی پیرایه و مخلصانه ای بود نه از بلندگوهای آنچنانی خبری بود و نه از مداحان فارغ التحصیل از مدرسه ذبح.
برنامه با  سخنرانی های کوتاه ، موجز آغاز می شد و با سینه زنی و دعای استاد خاتمه می یافت. سخنرانان که غالبا روحانیونی سید بودند نه از خواب و رویاهای آنچنانی ذکری می کردند و نه از نه از تکنیک های امروزین اشک درآوردن استفاده می کردند.
شیخنا امجد و دیگر سخنرانان، مفاهیمی بسیط و عمیق را با بیانی به غایت ساده بازگو می نمودند، نه ذکری از کیفیت قتلگاه کردند نه بر احساست سوار شدند. اما همین گفتار ساده و غیر فصیح استاد که آراسته به زیورهای کلامی امروزین نبود، چنان غوغا و هنگامه ای برپا می کرد دیدنی.
در تمامی سخنرانی های دهه اول محرم، استاد امجد همواره تاکید داشتند: ما هیچگاه در گریه برای حسین (ع) متوقف نمی شویم. این بزرگترین ظلم به امام حسین است. چطور می شود برای حضرت سیدالشهداء گریه کنیم و چنین و چنان، بعد در خانه ترش رو باشیم و بر اهل خانه خشونت روا داریم. پس فرق چنین گریه کنی با خولی چیست وقتی سیلی به صورت همسر و دختر خود می زند. چگونه است که برای مصیبت حسین گریبان چاک می کنیم و در مقابل ظلم و حق سکوت روا می داریم؟ این گریه برای کدامین حسین است؟ حسینی که ما می شناسیم برای مقابله با ظلم هر چه داشت تقدیم کرد. حسینی که ما می شناسیم کشته نشد که ما فقط برایش گریه کنیم.
استاد می فرمود: شمـــر لعنت الله بسیار نماز خوان بود و پیشانی اش پینه داشت، چه شد؟ چه کرد؟ اگر قرار است بروی زیارت کربلا و بیایی دروغ بگویی، تهمت بزنی، اهانت کنی و در حق مردم ظلم کنی و خشونت روا داری، فرقت با شمر چیست؟ تفاوت ات با خولی چیست؟ اگر قرار است با گریه برای حسین پیراهن خیس کنی و بعد در مقابل حق سکوت کنی تفاوت با یزید چیست؟

آقای امجد که دردمند از وضع موجود اخلاق و دیانت در جامعه است، گفت: ما نمی دانیم به کدام قرآن عمل می شود؟ هرچی می گردیم این روال جاری در قرآن نهی شده است. حتما در جلد دوم قرآن دروغ، تهمت، ریا و حیله گری آزاد است. حتماً در جلد دوم قرآن حرمت آبروی مومن، ناچیز شمرده شده است، چرا که در قرآن کریم و روایت؛ آبروی مومن جایگاهی رفیع دارد.

روایت دوم: کشته شد حسین (ع)
بعد از صبحانه که در جوار استاد امجد و حواریونش بودم، صلات ظهر به مسجد حضرت ابولفضل (شهرک غرب) رفتم یکی از وعاظ معروف و مشهور تهران را دعوت کرده بودند تا بعد از نماز سخنرانی کند. شیخ به غایت زیبا و فصیح سخن می گفت و اشک از مردم می گرفت و نقل خواب و کرامت می کرد و در بزرگداشت حضرتش سخن را بدانجا رساند که: تخصص حضرت قمر بنی هاشم (ع) در نیزه بود. حتی گفته شد وقتی نیزه ایشان به دشمن اصابت می کرد باز به دست ایشان باز می گشته است!
در تمام سخنرانی ۴۵ دقیقه حضرت واعظ، کلمه ای از ظلم و حق گویی و این که چرا باید حرکت ظلم ستیز حسین (ع) را زنده‌داشت نبود، کلامی از اینکه ظلم چیست بر زبان جاری نشد، سخنی در فلسفه قیام حسین گفته نشد.  در عوض سخن ها راند از گریه کردن و کیفیت قتل‌گاه و …
بعد از سخنان شیخ، مداح جوان و خوش صدایی، مداحی خود را آغاز کرد و برای اشک گرفتن از مردم چه ها که نگفت و چه داستان هایی که نبافت.
حاصل این سخنان چیست؟ چه بینشی بر مومنین اضافه می شود با شنیدن مداوم کیفیت فجایع عاشورا؟ نیاز جنبش حسینی در تمام اعصار، چرایی حرکت امام است یا کیفیت فجایع ظلمه در ۱۰ محرم سال ۶۱ هجری؟    آیا نیاز جنبش حسینی، شناخت حق و ظلم نیست؟
حالم دگرگون شد؛ چه تفاوت شگرفی است! می توان خوب سخن نگفت ولی سخن خوب گفت و می توان خوب سخن گفت ولی سخن خوب نگفت.

روایت سوم: کل یوم عاشورا
شب تاسوعا،  یکی از دوستان عزیز خبری تلخی داد، خواهر مومن اش که برگزیده کنکور کارشناسی ارشد است و با گزینش از حضور در دانشگاه محروم شده را برده بودند برای معرفی به زندان برای گذاران دوران محبس، پس تقاضا داشتند که بعد از ایام عاشورا به زندان بیاید.
تنها اتهام این خواهر با حمیت که قضات مستقل! عقوبت حبس یکساله به وی داده اند، ارسال چند پیامک و حضور در راهپیمایی مسالمت آمیز بود.
طبیعی است در ارزش های اسلامی و حکومی مولانا علی ابن ابی طالب(ع)، انتقاد از حکومت و حاکم وظیفه است  و دارای پاداش نه عقوبت. آیا چنین رفتارهایی با این خواهر و دیگر خواهران و برادران که غالبا بی گناه هستند، می شود مصداق ظلم نیست؟
چه شد «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا»؟ مگر جز این است که پیام و درس حسین علیه السلام برای تمامی تاریخ شناخت حق و ظلم است؟ براستی ما چگونه  حسین را شیعه ایم و ظلم را می بینیم و دم نمی زنیم؟ چه خوش گفت سید شهیدان اهل قلم که روزی که ظلم را در مقابلت ببینی و دم نزنی آن روز، عاشورای توست.
پیام شهادت حضرت سیدالشهداء همان قدر که برای من و امثال ما زنده است باید برای حاکم و قاضی و دولتمرد هم زنده باشد. نمی شود برای ظلم در فلسطین و عراق و کتک خوردن دانشجویان در انگلیس داغ دار شد و در مقابل ظلم و پایمال شدن حق در وطن سکوت پیشه کرد.
یاد دعاهای حضرت استاد امجد در پایان برنامه هایش به خیر، می فرمود ما دعایی بهتر از درخواست هایی که امام زمان مطرح کرده اند، نداریم:

و تفضل علی علمائنا بالزهد و النصیحه… وعلى الأمراء بالعدل والشفقه وعلى الرعیه بالإنصاف وحسن

گزارش تصویری از دهه اول محرم در حضور استاد امجد دعاء الامام المهدی علیه السلام

روضه رضوان عشق، عشق حسین شهید

امسال نیز، توفیق شامل حال شد و زنده ایم تا متمتع شویم از شمیم حسینی و یادمان بماند که حسین (ع)  کشته نشد تا بگیرییم یا بگریانیم.

امام موسی صدر خطرناکترین دشمنان امام حسین را کسانی می دانند که می خواهند یاد حضرت سید الشهداء فقط در گریه و اقامه عزا بماند. همانان که حسین شهید را بدون دلیل شهادت می خواهند و ساعت ها و با روش های گوناگون نحوه شهادت حضرت را شرح می دهند و نمی گویند منظور از کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا یعنی مبارزه با ظلم، مبارزه با جهل، مبارزه  با سوء استفاده از دیانت در هر زمان و هر مکان.

داغ دلم تازه شد، تا که محرّم رسید / روضه رضوان عشق، عشق حسین شهید
عشق خداوند عشق، دلبر و دلدار جان / اوج تجلّی روح، عشق امام زمان
عشق ذبیح خدا، حافظ دین رسول / عشق حسین علی، عشق عزیز بتول
عشق رسیدن به عشق، در بر نوح زمان / نور هدایت در این، ظلمت عصر و مکان
عشق بریدن ز خود، در ره اصلاح دین / عشق خدایی شدن، روح خدا در زمین
شعر از رحمان قوام الدینی

چند پیشنهاد برای دهه اول محرم
حضرت استاد امجد: از نماز مغرب و عشاء تا ساعت ۲۰ در مجتمع آموزشی روشنگر، شهرک غرب، فاز ۶.
حاج علی قربان، هیات عشاق الحسین: میدان امام حسین (ع) . مسجد امام حسین (ع)، ساعت شروع مراسم ۸.۳۰ با سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین اوسطی، حاج قربان در حدود ساعت ۹:۱۵ برنامه اش را آغاز می کند. امسال برنامه جاری هیات تغییر کرده است. سال های قبل، سخنرانی حدود ۹ شروع می شد و حاجی ساعت ۱۰ روضه خوانی اش شروع می شد. به هر حال یاد بیت الاحزان عشاق الحسین با آن تنگی و محدودیت هایش به خیر.
حسینیه مرحوم آیت الله علوی تهرانی و مسجد امیر: با سخنرانی شیخ حسین انصاریان و حجه السلام علوی تهرانی

از حمزه سید الشهداء تا عباس ساقی العطشاء

بعد از سال ها انتظار، اثر شورانگیز و روشن گرانه ی مختارنامه ساخته سید داوود میرباقری چندی است پخش می شود و از همان ابتدا حواشی ای برایش ایجاد شد که بخشی از آن با هدف جذب مخاطب بیشتر بود و بخشی دیگر با نیاتی خاص.

البته نگارنده دستگاه نیت خوان و تقوا سنج ندارد ولی از همان ابتدای پخش مجموعه،  برخی که فضای مختارنامه را به ضرر خود می پنداشتند، با فضاسازی ها، پخش چهره حضرت عباس ابن علی (ع) را بهانه ای برای تضعیف این سریال قرار دادند.
در این میان سعی شد، این شبهه با طرح استفتاء از مراجع معظم تقلید ادامه یابد که ایشان نظرات متفاوتی داشتند، برخی، آن را بلا اشکال و سایرین نظر دیگری داشتند. اما نکته قابل توجه در نظرات اعاظم دیانت و فقاهت این است که استدلال هایشان عرفی و نه فقهی است.
اعاظم دیانت تاکید داشته اند: چون ممکن است بازیگر این نقش، در نقش‏های دیگر ـ و چه بسا نامناسب ـ ظاهر شود و این امر، موجب آزردگی خاطر بینندگان یا مخدوش شدن تصاویر ذهنی آنان می‏ گردد، بهتر است چهره ی حضرت  نمایان نشود.
با طرح  این بحث عرفی، یاد حضور بازیگر فقید سینمای جهان آنتونی کویین در فیلم پیام؛ محمد رسول الله (۱۹۷۶) ساخته مرحوم مصطفی عقاد افتادم.
برغم حضور کویین در صدها فیلم هالیوودی، بازی روان و سراسر معنوی وی در  فیلم محمد رسول الله هیچگاه از ذهن مخاطب قدیم و جدید پاک نمی شود و همواره خاطره ی خوبی از وی در اذهان وجود دارد.
نگارنده یادداشت هرچه در سابقه مخالفت و انتقاد علمای جهان اسلام و عرب (با آن ویژگی های مرتجعانه اش) درباره ی نمایش چهره حضرت حمزه عموی بزرگوار حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی (ص) جستجو کرد، چیزی نیافت.

نکته  تلخ این است؛ چگونه تفسیر و تعبیر خط ابرو و بدن ورزیده ی حضرت عباس ابن علی (ع) با بیانی گاهاً سخیف توسط مداحان انتقادهایی چنین  وسیع  را در پی نداشته است و حالیه نشان دادن چهره ی یک بازیگر مسلمان که هیچ سابقه ای از وی وجود ندارد سراسر اشکال دارد؟
چرا این استفتائات و فضاسازی های برای نمایش چهره ی پیامبران از جمله حضرت ابراهیم، حضرت عیسی بن مریم، سلیمان، یعقوب، یوسف، ذکریا و یحیی صورت نگرفت، مگر نه این که مقام نبوت، وحی و عصمت، جایگاهی رفیع نزد مومنین دارد.
مگر عکس های هنری و مدی روزی بازیگر نقش یوسف پیامبر، به دست آقایان استفتاییون نمی رسد؟ در آنجا خلاف عرف صورت نمی گیرد و با نمایش چهره حضرت عباس که سلام خدا بر او باد، بی احترامی صورت می گیرد.
مگر سینما و تلویزیون ایران چند میرباقری و حسن فتحی دارد که با چنین فضا سازی هایی، این سرمایه ها را هدر می دهیم.
مرور حواشی نمایش صورت حضرت حمزه سید الشهداء و حضرت عباس ساقی العطشاء نشان می دهد، چقدر جامعه به سمت روشنگری و چقدر به سمت عرفی شدن حرکت کرده است و زنهار که یاد بزرگان روشن ضمیری چون شهید طالقانی، استاد شهید مطهری و شهید مظلوم بهشتی چقدر خالی است.

مدتی است مدعیان اصولگرایی، به بهانه پخش مختار با همسان سازی حوادث سال گذشته با واقعه عظیم عاشورا، مردم را دسته بندی کرده و خود چون قدیسینی در سپاه حسین مخالفین و منتقدین را اشقیا و اعداء می شمارند. استاد رسول جعفریان در یادداشتی نقدی بر یکی از این همسان پنداری ها نگاشته است که در زیر آورده ام.
قربانی کردن مختار به پای میثم!
رسول جعفریان:انعکاس سایه حوادث روز بر تاریخ اسلام نباید به قیمت تحریف برخی از واقعیات تاریخی تمام شده و راه را برای ضربه زدن به نگرشهای مسلم شیعی در تاریخ اسلام باز کند.

اخیرا یک سایت و یک خبرگزاری به بهانه دفاع از میثم تمار به عنوان سرباز ولایی به تخطئه مختار پرداخته اند. اولی مقاله ای تحت عنوان «ولایت سربازانی چون میثم تمار می خواهد نه مختار» و دومی گزارشی با عنوان «ولایت سربازانی مانند میثم‌تمّار در هنگامه مبارزه می‌طلبد» عملا به تخطئه مختار پرداخته و او را به مصلحت اندیشی متهم کرده اند.

حقیقت آن است که این نگرش که تحت تاثیر ماجراهای سال گذشته است، نه با واقعیات تاریخی سازگار است ونه در مجموعه تاریخ نگاری شیعی جایی دارد. مع الاسف این که ما تحت تاثیر مسائل روز به تحریف واقعیات تاریخی بپردازیم و شخصیت های برجسته خودمان را نه از معاصرین که از گذشتگان هم قربانی کنیم، امری است که این روزها جریانی ساری و جاری است. آدمی نباید تمام میراث خود را در آتش بیندازد برای این که عجالتا گرم شود! ادامه خواندن “”

چلچراغ توقیف شد؛ بعد از ۹ سال

نشریه “چلچراغ ” یکی از قدیمی ترین نشریات اجتماعی اطلاح طبان که مخاطبان عمده ای در میان جوانان داشت در پی دریافت چند تذکر کتبی توسط هیات فخیمه نظارت بر مطبوعات توقیف شد. چلچراغ به مدیرمسئولی عموزاده خلیلی تهیه و منتشر می شد.