رویکرد لبنانی؛ تجربه یمنی

{انتشار: روزنامه اعتماد، ۲۹ اردیبهشت۱۳۹۸ / بازنشر: خبرآنلاین / عصرایران} «رزمنده حزب‌الله، پرچم‌شان را در پایگاه اسراییل در جنوب لبنان به اهتزاز درآورد، سلام نظامی داد و فریاد زد: ‌الله‌اکبر! لبیک یا نصرالله!» پخش این فیلم و عملیات‌های بعدی از تلویزیون المنار به ویژه فیلم عملیات طلوسه که سربازان اسراییلی به اسارت درآمدند، مرحله جدیدی از استراتژی نظامی حزب‌الله بود: مدیریت افکار عمومی!

از میانه دهه ۱۹۹۰ تا فرار ارتش اسراییل و آزادی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ در بیشتر عملیات‌های حزب‌الله از جمله حداثا، طلوسه، بئر کلاب و… پخش فیلم عملیات‌ها علاوه بر تقویت روحیه مردم و رزمندگان لبنانی در تضعیف روحیه سربازان اسراییلی و گسترش ترس و ناامیدی در میان جامعه اسراییل نقش موثری ایفا کرد.

مشهور است آن زمان سیدحسن نصرالله، دبیرکل جوان حزب‌الله لبنان گفته بود:«عملیات بدون تصویربرداری و مستندسازی نباید انجام شود. این یکی از رموز برتری ما در جنگ علیه اشغالگران صهیونیست است.»

از ابتدای تجاوز سعودی به یمن در ۶ فروردین ۱۳۹۴ با عنوان «توفان قاطعیت» یمنی‌ها با بهره‌گیری از تجربه حزب‌الله به تصویربرداری گسترده عملیات‌ها و ضربات نظامی به کاروان ائتلاف سعودی پرداختند. علاوه بر شبکه‌های مختلف تلویزیونی، در اینترنت و یوتیوب فیلم‌های متعددی از حملات و شبیخون‌های زمینی و موشکی نیروهای یمن علیه متجاوزین سعودی منتشر شده است. هر چند به دلیل اینکه عملیات‌ها در خاک یمن یا خط مرزی انجام می‌شد، چندان در میان افکار عمومی ائتلاف سعودی و حامیانش برجسته نشد.

صبح ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸، ۷ فروند پهپاد با ورود به عمق ۱۲۰۰ کیلومتری شبه جزیره عربستان به تاسیسات نفتی آرامکو، ایستگاه‌های انتقال نفت در الدوادمی و عفیف حمله کردند. حمله‌ای موفق که البته بی‌سابقه نبود؛ چراکه پیش‌تر آنها به تاسیسات نفتی در ریاض و… هم حمله پهپادی کرده بودند و در یک رکوردزدنی مسافت به تازگی بندر ینبُع در ساحل دریای سرخ را با موفقیت زیر حمله پهبادی برده بودند.

اما حمله پهپادی ۲۴ اردیبهشت یمن علاوه بر بازگشت موفقیت‌آمیز ۷ پهپاد و گذر بی‌دردسر از میان سامانه‌های راداری- پدافندی تاد و پاتریوت سعودی، یک ویژگی بسیار مهم داشت: این عملیات توسط پهپادهای دیگر تصویربرداری و مستندسازی شد و همزمان با انتشار خبر حمله برای نخستین بار تصاویر هوایی از حمله منتشر شد.

تصاویری که آشکارا به وحشت سعودی‌ها و اماراتی‌ها دامن زد:«رویترز خسارت‌های وارده بر بورس عربستان پس از عملیات را ۱۰ میلیارد دلار دانست که موجب شد، عربستان سعودی نزدیک به ۲ درصد از ارزش کل بازار بورس جهانی مربوط به سهام شرکت آرامکو را از دست بدهد که این میزان حدود ۵۲۰ میلیارد دلار است. CNBC نیز خسارت‌های بورس عربستان در دو روز بعد از حمله را ۲۱ میلیارد دلار اعلام کرد.»

اگر در دهه ۹۰ حزب‌الله لبنان با انتشار فیلم عملیات‌های خود از تلویزیون المنار توانست، جو روانی حاکم بر اسراییل را بر هم بزند و به روند آزادسازی جنوب لبنان و آزادی اسرا سرعت ببخشد؛ در عصر اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و تلویزیون‌های ماهواره‌ای، سعودی نمی‌تواند با فیلترینگ و سانسور رسانه‌های جهانی، جلوی انتشار اخبار را بگیرد و روشن است، تداوم انتشار ویدیویی حمله‌های پهپادی و موشکی رزمندگان یمنی در داخل مرزهای سعودی، پیامدهای ویران‌کننده‌ای بر فرآیند سانسور اخبار در سعودی می‌گذارد.

به نظر می‌رسد، حمله ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ نقطه عطفی است که می‌توان آن را نشانه‌ای از تغییر استراتژی یمنی‌ها در تنوع عملیات هوایی و اثرگذاری بر افکار عمومی ائتلاف سعودی- اماراتی دانست. تغییر استراتژی که با ترس و وحشت بازارهای مالی و افکار عمومی سعودی و امارات و حامیان «توفان قاطعیت» همراه است.

اعتیاد آمریکایی

{انتشار: خبرآنلاین} از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که به سرنگونی دولت ملی محمد مصدق انجامید و مزه ی کودتا زیر زبان حکم‌رانان کاخ سفید قرار گرفت، سیاست «براندازی از طریق کودتا» و البته ترور رهبران مخالف تا امروز ادامه یافته است.

گواتمالا، شیلی، آرژانتین، اروگوئه از جمله نمونه های موفق کودتا با هدف براندازی و حاکم کردن دولت دست نشانده توسط آمریکا در قرن گذشته هستند.
چهارشنبه ۲۳ ژانویه ۲۰۱۹ (۳بهمن۱۳۹۷)، «خوان خراردو گوایدو مارکز» عضو حزب اراده ی عمومی ونزوئلا خود را رییس جمهور موقت خواند، بلافاصله آمریکا حمایت خود را از او اعلام کرد و تا امروز تمام قد از این چهره سیاسی حمایت کرده است.

۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۸، فیلمی از گوایدو منتشر شد که از ارتش می خواهد از او حمایت کند و طرفدارانش را به خیابان فرا می خواند. درخواستی که از سوی ارتش چندان به آن توجه نمی شود و کشورها در میابند که کودتای آمریکایی در ونزوئلا شکست خورده است. ترامپ نیز با قبول شکست به دنبال مقصر می گردد و انگشت خود را به سوی نیروهای نظامی کوبایی نشانه می رود؛ که ادعایش بلافاصله توسط ریس جمهور کوبا رد می شود.

کودتای شکست خورده اردیبهشت ۱۳۹۸ ونزوئلا، جنگ عراق و تحریم های ظالمانه ی آمریکا علیه ایران، جدیدترین نمونه هایی است که نشان می دهد، ابزارهای سیاست خارجی آمریکا در ۷۰ سال اخیر همچنان ثابت و بی تغییر مانده اند: «کودتا، حمله ی نظامی و تحریم!» این مثال ها که پیش روی همه ی جهان قراردارد، نشان می دهد ایالات متحده از «پیرسالاری در نظام تصمیم گیری» و «مقاومت در برابر تغییر» در نظام حکمرانیش رنج می برد.

تجربه های تاریخی دخالت آمریکا نشان می دهد، ایالات متحده به ارزیابی میزان اثربخشی سیاست هایش و همچنین تبعات اجرای آن ها در جهان، همچنان بی توجه است. کوبا، ونزوئلا، کره شمالی، سوریه، لیبی، افغانستان و عراق نمونه هایی متنوع از سیاست های تحریم، جنگ و کودتا هستند که آمریکا نتوانسته است به سیاست های اعلامیش برسد؛ اما با استفاده از ویژگی ابرقدرتی اش و البته ظرفیت رسانه های آمریکایی، موضوع را از دید افکار عمومی دور کرده است.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه تعبیر جالبی از این روحیه آمریکایی ها دارد: «اعتیاد!»

امداد رسانی به کودکان سیل زده؛ کاری که سال‌ها مغفول بود

سیدصادق حسینی، روزنامه نگار[انتشار: روزنامه اعتماد، شنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸]: در سالن مرکز آفرینش های کانون، همه به احترام بهرام شاه محمدلو ایستاده بودند و باهم می خواندند: آقای حکایتی اسم قصه گوی ماست…زیر گنبد کبود شهر خوب قصه هاست…زیر گنبد کبود شهر خوب قصه هاست… .این فیلم پر بازدیدترین و پرواکنش ترین اتفاق یلدای ۱۳۹۷ بود که شما احتمالا یا آن را دیده اید یا درباره اش شنیده اید؛ اتفاقی که پیامی روشن داشت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بعد از سال ها سکون و خاموشی و فرهنگ کارمندی! در مسیر تغییر و تحول حرکت می کند.
سیل نوروزی در گلستان، لرستان و خوزستان همه ی دستگاه ها و نیروهای مسلح را مشغول کرد. در شرایطی که همه برای مهار سیل و احداث سیل بند و کانال آب و اسکان سیل زدگان تلاش می کردند، این کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود که با درک شرایط و وظایفش، از روزهای نخست سیل گلستان، پیک امید را به گلستان فرستاد تا به کودکان و نوجوانان رسیدگی کند.
در شرایط بحران، کودکان آسیب پذیرترین بخش جامعه هستند. درد و رنج از دست دادن خانواده و دوستان و خانه و کاشانه آن ها را در شوک فرو می برد و اگر به درستی با آن ها ارتباط برقرار نشود، زندگی و آینده ی شان از دست می رود. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با درک این موقعیت، با راه اندازی نظام داوطلبی در میان سرمایه انسانی اش، از نخستین روزهای سیل در چارچوب امداد فرهنگی، به گلستان رفت و در کمپ ها و روستاها، به اجرای برنامه های فرهنگی ویژه ی کودکان پرداخت؛ اقدامی که نخستین اقدام عملی وزارت آموزش و پرورش و به تعبیری دولت در حوزه ی مهم کودکان و نوجوانان بود. سیدمحمد بطحایی وزیر آموزش و پرورش در اطلاع رسانی های توییتری خودش دراین باره گفت: «برنامه ویژه مداخله در بحران برای کودکان و نوجوانان که توسط کانون پرورش در تعطیلات شروع شد، بعد از بازگشایی مدارس نیز با جدیت ادامه می‌یابد.»
محمدرضا زمردیان معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به این که امداد فرهنگی کانون اسفند ۱۳۹۷ در میان کودکان استان سیستان و بلوچستان بود و با سیل گلستان به صورت واکنش سریع به آن استان رفت، در حمدیه ی خوزستان و در جمع امدادگران گفت: کانون توانست در شرایط بحران به مسئولیت های خود در مقابل خانواده ها و به خصوص کودکان به خوبی عمل کند. تجربه امداد فرهنگی کانون نشان داد در چنین شرایطی می توانیم واکنش سریع نشان دهیم و برای انجام خدمات به کودکان آسیب دیده وارد عمل شویم. کانون تا زمانی که وضعیت زندگی در مناطق سیل زده به حالت عادی برگردد در کنار کودکان و نوجوانان است و به آنها امید می دهد.
امید محدث مدیرکل جوانان وزارت ورزش و جوانان نیز در نشستی می گفت: در جلسه ستاد بحران خوزستان تمرکز اکثر دستگاه ها بر نحوه و چگونگی اسکان مردم سیل‌زده بود. تنها سمن های جوانان و مدیرکانون پرورش فکری استان بر مساله سلامت روان کودکان و بانوان تاکید داشتند و برنامه ارئه دادند. برگزاری نمایش های عروسکی و کلاس های آموزشی کارگاهی و تجهیز کمپ ها به نمایشگر برای پخش برنامه های ویژه کودکان و … از جمله این برنامه ها بود.
ایران، مانند هر کشور دیگری با بحران های طبیعی روبروست؛ پیشتر زلزله بود و حالا سیل و آب گرفتگی هم اضافه شده. کودکان همواره بیشترین آسیب را در این حوادث می بینند و از سوی دیگر تعامل با کودکان آسیب دیده، دانش، بینش، تخصص ها و رویه هایی نیاز دارد که اگر به آن ها توجه نشود، ای بسا آسیب ها را بیشتر می کند. در چنین وضعیتی راه اندازی «امداد فرهنگی» کانون به عنوان نهاد تخصصی حوزه ی کودک، اقدامی ارزنده است که حتما با تقویت و با بررسی تجربیات فاز نخست، روز به روز باید بهتر و حرفه‌ای‌تر شود.

در جنگ ۳۳ روزه ی لبنان(۲۰۰۶/ ۱۳۸۵)، من جز نخستین عکاسان و خبرنگاران ایرانی بودم که به بیروت رسیدم. در کمپ ها و مدارسی که شیعیان جنوب لبنان درآن اسکان داشتند، حزب الله تیمی را از مربیان کار با کودک، مربیان بازی و ورزش و مربی نمایش خانگی در هر کمپ داشت. بیشتر این داوطلبین که از میان دانشجویان و معلمان جوان بودند رابطه ی بسیار صمیمانه و پرنشاطی با کودکان داشتند. این خدمت سازمان یافته و نظام مند در ایران مغفول بود و به صورت نسبتا خودجوش توسط امدادگران هلال احمر یا معلمان و مربیان کانون پرورش و یا داوطلبان NGO ها انجام می شد. باید تلاش کرد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به عنوان یکی از دستگاه های امداد رسان در بحران ها شناخته شود و خدمات تخصصی و علمی اش را به کودکان ارایه کند؛ کودکانی که امید آینده ایران‌مان هستند.