شبکه‌های اجتماعی روابط عمومی در ایران را متحول کردند

سیدصادق حسینی، روزنامه نگار| انتشار: عصر ایران: استارتاپ تریبون که بخشی از خدمات روابط عمومی را ارایه می دهد عصر یکی از روزهای میانه ی اردیبهشت سال ۰۲ در کتابخانه ملی ایران، «اولین گزارش جامع وضعیت روابط عمومی در ایران» که بر اساس نظرسنجی شان از فعالان حوزه روابط عمومی به دست آمده را به زیبایی ارایه کرد. (از سایت تریبون دانلود کنید. )

اول. به عنوان کسی که سال هاست در حوزه رسانه، ارتباطات و روابط عمومی هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی فعالیت کرده ام باید بگویم تا اواخر دهه ۷۰ روابط عمومی ها، تجربه ی پاسخگویی به مطالب و پیام های مردم در روزنامه ها و گزارش های رادیو و تلویزیون را به صورت سنتی داشتند. با آغاز دوره اصلاحات و شکوفایی رسانه ها، تاسیس خبرگزاری ایسنا و بعدتر موج فعالیت خبرگزاری ها، نهاد روابط عمومی پاسخگویی به رسانه ها را با شدت بیشتری تجربه کرد.

اما ارتباطات دوطرفه و بدون واسطه روابط عمومی با مردم، از اوائل دهه ۱۳۸۰ و جدی تر شدن وبلاگ فارسی آرام آرام رقم خورد. در این دوره بود که در بولتن های رسانه ای علاوه بر چکیده روزنامه ها و خبرگزاری ها و سایت ها، مطالب وبلاگ ها نیز جمع آوری می شد و بعضا روابط عمومی ها مجبور به پاسخگویی به نویسندگان وبلاگ ها می شدند. با این حال و قبل از فراگیر شدن شبکه های اجتماعی به ویژه تلگرام و اینستاگرام و در ۳ سال اخیر توییتر روابط عمومی ها، تجربه قابل توجهی در مواجهه و تعامل دوطرفه ی روزمره با مردم را نداشتند.

بر این اساس می توان ادعا کرد فراگیری شبکه های اجتماعی در ایران، اساسا سیاست گذاری و فعالیت روابط عمومی ها را از نهادی با کارکردهای سنتی و به قول قدیمی ها بخش گل و شیرینی تغییر داد و متحول کرد. حالا روابط عمومی های پیشرو علاوه بر پاسخگویی و ماموریت معمول، به دنبال حضور فعال در شبکه های اجتماعی و از آن مهمتر ایجاد تصویری مسئولانه‌ و متعهدانه، پاسخگو و خوش نام تر از مجموعه ی خود هستند.

دوم. پاییز سال ۱۴۰۱ در میانه اعتراضات، بحرانی برای شرکت میهن یکی از غول های لبنیات ایران روی داد. اتفاقی که علاوه بر ضربه به فروش برخی از محصولات به برندشان نیز آسیب وارد کرد که برای فعالان روابط عمومی یک درس قابل توجه است.
واقعیت این است در بسیاری از شرکت های سنتی، اساسا بخشی به عنوان PR وجود ندارد و مدیران ارشد نیز تنها به مسایل تولید توجه می کنند و حتی در هنگامه بحران و اتفاق نیز می خواهند با روش های سنتی موضوع را مدیریت کنند. یعنی مدیران پشت درهای بسته می نشینند و دستورات شان را به بخش روابط عمومی ابلاغ می کنند، که البته دوره ی آن سرآمده و نتیجه ای بهتر از اتفاقات لبنیات میهن برایشان در پی ندارد.
امروزه مدیران روابط عمومی(البته مدیران با کیفیت) مدیران ارشد را از بازخوردهای احتمالی تصمیمات و سیاست هایشان در افکار عمومی آگاه می کنند و با استفاده از نرم افزارهای پایشگر پیش از آغاز یک بحران می توانند از شدت آن مطلع شوند. مدیران روابط عمومی پیشرو باید در فرایند تصمیم سازی برای مدیریت بحران ها حضور داشته باشند و بتوانند برای جنبه های پیچیده برخورد افکار عمومی با موضوع را برای مدیران بیان کنند.

سوم. بسیاری از مدیران به ویژه در بخش دولتی وقتی با بحران روبرو می شوند از مدیر یا مشاور روابط عمومی می خواهند که موضوع را برایشان جمع کند! روابط عمومی خوب موضوع را البته می تواند هدایت کند اما روابط عمومی و مشاور پیشرو نه تنها موضوع را هدایت می کند بلکه تلاش می کند ریشه بحران را نیز خشک کند که علاوه بر ذینفع اصلی که مردم اند، سازمان و مدیر دوباره از این ناحیه ضربه نخورند.

چهارم. ۲۷ اردیبهشت روز ملی ارتباطات و روابط عمومی است. با گسترش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی روابط عمومی‌ها خط مقدم و پیشانی شرکت‌ها و نهادها شده اند، با این حال آن طور که باید در ساختارهای اداری و اجرایی جایگاه مناسبی ندارند و هنوز سازمان‌هایی هستند که PR را زیر مجموعه دفتر مدیرعامل و مسئول و معاون اداری! تعریف می‌کنند. روابط عمومی‌ها ضربه‌گیر سازمان‌ها هستند اما آن‌قدر که باید قدرشان دانسته نمی‌شود. توجه به روابط عمومی هم در سطح PR هم GR حتما منافع بیشتری برای شرکت‌ها و سازمان‌ها در پی دارد.

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

سیدصادق حسینی، روزنامه نگار | انتشار: عصر خبر، انصاف | : با دعوت ستاد نانو به مجموعه توسعه دانش و کسب و کار نانو در مجموعه ی بزرگ سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران در احمدآباد مستوفی رفتم: چندین سوله که از بیرون تفاوتی با کارخانجات بسته بندی معمول ندارد اما داخل آن گروه ها و شرکت های دانش بنیان برای تولید دانش و محصولات نانو تلاش می کردند که از جمله بروز ترین فناوری های جهان است.

فناوری نانو از جمله دانش های نوظهور در جهان است که در سال ۱۳۸۲ و اواخر دوره ی ریاست جمهوری سید محمد خاتمی، ستاد ویژه ای برای پیگیری رشد و توسعه این فناوری تاسیس شد و بعد از تدوین اسناد راهبردی، فعالیت خود را آغاز کرد.

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

براساس سند راهبرد ده ساله توسعه فناوری نانو در ایران (۱۳۹۳ – ۱۳۸۴) که به تصویب دولت اصلاحات رسید، دستیابی به جایگاه مناسب در بین۱۵کشور برتر فناوری نانو و تلاش برای ارتقاى مداوم این جایگاه به منظور توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، ماموریت ستاد نانو تعریف شد.

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

به گفته ی سعید سرکار دبیرستاد ویژه توسعه فناوری نانو معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری:« ایران بعد از چین، آمریکا و هند در جایگاه چهارم جهان در فناوری نانو قرار دارد. از ابتدای تاسیس ستاد تا سال ۹۷ این ستاد توانسته ۳۵ هزار نفرمتخصص در گرایش های مختلف نانو فناوری درمقاطع کارشناسی ارشد به بالا در دانشگاه های کشور تربیت کند و هم اکنون شاهد تدوین بیش از ۱۰هزار مقاله در حوزه ی فناوری نانو توسط پژوهشگران ایرانی هستیم.»

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

آن طور که مسئول جوان روابط عمومی ستاد نانو می گفت: «سیاست آشنایی مجامع علمی و پژوهشگران و دانشجویان گام نخست ستاد بود و براین اساس حمایت از پایان نامه ها و طرح های تحقیقاتی حوزه ی نانو الویت داشت. اما حالا با رشد دانش علمی کشور در حوزه نانو، ستاد حمایت هایش را به سمت تولید محصول و فرایند صنعتی سازی آن ها هدایت می کند.»

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

در یکی از سوله ها، شرکت ICAN فعالیت می کند I Can یعنی من می توانم! برخلاف نمای بیرونی که مانند بیشتر سوله های ایرانی با آجر دیوار کشی شده، در داخل با یک فضای امروزی و استارتاپی روبرو شدم؛ روی یک طرف دیوار نارنجی با حروف بزرگ نوشته Think Big  و روبرویش هم یک  فلوچارت.

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

رضا ایجادی مدیر ICAN می گوید: مرکز صنعتی سازی نانوفناوری کاربردی (Industrialization Center for Applied Nanotechnology)، شهریور ۱۳۹۶ با هدف  فراهم کردن شبکه ای از تجهیزات، زیرساخت های صنعتی و تخصصی، همراهی با صاحبان ایده در مسیر تبدیل ایده به محصول، حمایت مالی از طرح ها و ایده های با قابلیت ایجاد محصول فناورانه، ایجاد ارتباط میان صنعت و صاحبان فناوری و برقراری ارتباط و شبکه‌سازی میان سرمایه‌گذاران و افراد متخصص تاسیس شد. ما در حقیقت بازوی کارگزاری ستاد نانو برای صنعتی سازی دانش هستیم.

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

ایجادی می گوید: هم اینک ICAN بر روی پلتفورم های نانوالیاف، نانومواد، نانوپوشش، نانوکامپوزیت، پلاسمای سرد، مافوق صوت و الکترونیک چاپی خدمات ارایه می کند. با این که یک مجموعه نوپا هستیم در این مدت تقریبا ۳ ساله توانسته ایم محصولات: آهار زدایی با پلاسما (Green Desizing)، پارچه پنبه ای ضدچروک، چرم آبگریز تنفس پذیر، کاور بالش ضدحساسیت، چرم آنتی باکتریال، ماسک زیبایی صورت (Nanocare Mask)، فیلتر دامپتراک (Blue Air Filter)، سپراتور باتری لیتیمی (Nanoguard Separator)، آبمیوه طبیعی با ماندگاری بالا (Health-sip)، نانوسوخت پاک و خامه صبحانه سبک (Slim Cream Breakfast) را توسعه دهیم و به تولید صنعتی نزدیک کنیم.

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

به یک سوله ی دیگر رفتیم؛ مدیرعامل شرکت خانم دکتر فرشته سادات طباطبایی بعداز خوشامد گفت: خیالتان راحت باشد اینجا ویروس کرونا وجود ندارد! ما اینجا دستگاه های تصفیه و ضدعفونی هوا مبتنی بر فناوری پلاسمای سرد تولید می کنیم.  در ۵ ماهی که تولیدمان را شروع کردیم؛ با تکیه بر دانش و فناوری ایرانی، دستگاهی تولید کرده ایم که علاوه بر تصفیه هوا تمامی ویروس ها، باکتری ها، میکروب ها، قارچ ها و میکروارگانیسم های معلق در هوا را از بین می برد. این محصولات علاوه بر کارکرد خانگی در فضاهای اداری و پرتردد نیز کارایی اش را نشان داده.

در توسعه فناوری نانو موفق هستیم؛ در بازاریابی و فروش محصول مبتدی

خانم مدیرعامل می گفت: اگر از ما حمایت کنند می توانیم تیراژ تولید را افزایش دهیم. پرسیدم چه کمکی؟ گفت: محصولاتمان را خریداری کنند!

صرف نظر از این که «اگر از ما حمایت کنند» خانم مدیرعامل چقدر حرفه ای و درست است، به نظر می رسد حلقه ی مفقوده ی صنعتی سازی محصولات دانش بنیان، موضوع مهم بازاریابی و فروش است. چه بازاریابی ایده، چه فروش محصول به صنایع و چه فروش محصول نهایی به مصرف کننده.