بالاخره این قطعنامه که دور چهارم تحریم ها علیه ایران است با ۱۲ رأی تصویب شد. ترکیه و برزیل، اعضای غیر دائم شورای امنیت علیه این قطعنامه رأی دادند و لبنان رأی ممتنع داد. قطعنامه ای که نکته قابل توجهی در آن نیست و صدای دهلش بیش از واقعیات های آن است. به عبارت دیگر ایران از زمان جنگ تحریم تسلیحاتی بوده است، از زمان دولت کلینتون تحریم مالی بوده است، از زمان بوش دیوانه تحریم بانکی و کشتیرانی بوده است. با نگاهی دقیق تر به بخش های تحریم در می یابیم اتفاق جدیدی در این خصوص نیفتاده است.
تصوب قطعنامه و چند نکته
صفر. همه ۵ تحریم شورای امنیت در خصوص برنامه هسته ای در دوران زمام داری آقای رییس جمهور جهان اتفاق افتاده است. ۲ تحریم در زمان مسئولیت علی لاریجانی (کاشف رابطه آب نبات و مروارید غلتان با انرژی هسته ای) و ۳ دیگر در زمان مدیریت سعید جلیلی در مقام مذاکره کننده ارشد هسته ای و دبیر شورای عالی امنیت ملی
اول. در حالی که کمتر از یک ماه پیش، آمریکا و اباما شخصا با رئسای جمهور برزیل و ترکیه درباره موافقت نامه تهران و حتی موارد آن گفت و گو کرده بود و این کشورها با گنجاندن نظرات صریح آمریکا به تهران آمدند، تصویب این قطعنامه نشان داد که همچنان که در ایران احمدی نژاد حرف ها، راهبردها و سیاست های خود را فراموش می کند، اباما هم حرف های و سیاست های خود را فراموش می کند. یعنی هر دو رییس جمهور در عیان چیزی می گویند و در خفا کار دیگری می کنند.
دوم. تصویب ثطعنامه نشان داد که اباما توانسته است برای اولین بار تمام قدرت های برتر(چین و روسیه) را حول موضوع ایران متحد و هم نظر کند که در بلند مدت این خطری بسیار جدی برای ایران است.
سوم. تصویب قطعنامه در شرایطی که کشورهای درحال توسعه مهمی همچون برزیل و ترکیه با چراغ سبز آمریکا توافق نامه در ایران امضا کردند، باعث از دست رفتن بیشتر مشروعیت سیاسی آمریکا در جهان خواهد شد. به عبارت دیگر آمریکا تبدیل به نماد و پایه گذار و مروج بی اخلاقی سیاسی شده است و این اشتباهی است راهبردی .
چهارم. این قطعنامه نشان داد که اباما به شدت تحت تاثیر گروه های قدرتمند سیاسی داخلی است والا چه دلیلی داشت که برای تصویب توافق نامه تهران، چندین بار شخصا با رجب طیب اردوغان و داسیلوا مذاکره ت
لفنی کند. این رفتار نشان داد که ظاهرا اباما از بزرگترها اجازه نگرفته و رخصت نطلبیده اقدام به رایزنی با مقامات برزیل و ترکیه کرده است. شاید در خصوص تصمیم گیری و تصمیم سازی بوش بهتر از اوباما عمل می کرد، هرچند تمامی تصمیماتش در خصوص ایران، عراق و لبنان اشتباه محض بود اما حداقل ادعای تغییر و رویکرد جدید نداشت و همان راه قدیم را با شدت و هیجان و مشروعیت ناشی از حادثه ۱۱ سپتامبر و تبلیغات دنبال می کرد. اما اوباما که با داعیه تغییر و رویکرد تازه وارد بازی قدرت در آمریکا شده است، به نظر می رسد که تحت فشارهای داخلی تاثیرات زیادی می پذیرد.
پنجم. یکی از بخش های کمدی این قطعنامه واکنش اباما است که گفته است، این واکنش ها به مردم آسیب نمی رساند و آنها را تحت فشار قرار نمی دهد. این حرف مانند سخنان احمدی نژاد است که می گفت: یک دختر ۱۳ ساله ارانیوم غنی می کند و دانشمند هسته ای است! این دیگر چه واکنشی است، در سایه تحریم های صنعت هواپیمایی سالانه چندصد نفر در ایران از بین می روند و در سایه تحریم های بانکی، هزینه ۲۰درصدی تحمیل شده است. آن وقت چه طور می شود با ژستی دلسوزانه گفت: اوه! مردم ایران! ما دوست دار شما هستیم! این تحریم ها به شما آسیب نمی رساند!
ششم. تحریم نشان داد که روس ها هم در همراهی و هم در ناهمراهی، همواره از ایران برای گرفتن امتیاز استفاده کرده اند. به رغم تهدیدهای و انتقادهای احمدی نژاد از مقامات کرملین، روسیه نشان داد که می تواند از هر دو وضعیت به نفع خود استفاده کند و این مقامات دولتی ایران هستند که نمی توانند از ظرفیت های ژئوپلوتیکی ایران به نفع مردم بهره برداری کنند. احمدی نژاد هم که سرمست از توافق نامه تهران و پیام های محرمانه از واشنگتن بود تصور می کرد می تواند به یک تیر، چندصد نشان بزند: هم رابطه با آمریکا را به نام خود ثبت کند و هم بریده شدن دست روسیه از دامان ملت را. که در هر دو مورد به زمین سرد خورد.
واکنش احمدی نژاد به قطعنامه جدید: باید به سطل زباله انداخته شود / ان عقوبات الامم المتحده الجدیده ضد ایران یجب ان ترمى فی سله المهملات
این قطعنامه‌ها برای ملت ایران پشیزی نمی‌ارزد، به یکی از آنها پیغام دادم که این قطعنامه‌ها‌یی که شما صادر می‌کنید مثل دستمال مصرف شده‌ای است که باید در زباله‌دان انداخته شود.
قطعنامه جدید ایران را موظف می کند که ساخت تمام مراکز غنی سازی اورانیوم یا تاسیسات اتمی آب سنگین ( مراکز پلوتونیوم) را متوقف کند و از ساخت تاسیسات مشابه خودداری کند.
مجازات های مندرج در این سند عبارتند از:
- فعالیت های اتمی تجاری ایران در خارج از جمله هرگونه شرکت در طرح های استخراج اورانیوم در کشورهای دیگر یا شرکت در تولید مواد یا تکنولوژی های اتمی در خارج را ممنوع می کند.
- دولت های دیگر را موظف می کند که از حضور دولت ایران و اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی در موارد فوق جلوگیری کنند.
- کشورها را موظف می کند که از انتقال مستقیم یا غیرمستقیم هشت نوع سلاح سنگین از جمله تانک، خودروهای زره ای، هواپیماهای جنگی، هلیکوپترهای تهاجمی، کشتی های نظامی و سیستم های موشکی به ایران جلوگیری کنند.
- منع فعالیت های ایران در خصوص تولید موشک های بالستیک با توانایی حمل کلاهک هسته ای.
- منع آزمایش های موشکی ایران که در آن از تکنولوژی بالستیک استفاده شده باشد.
- کشورها را موظف می کند که از ورود شمار دیگری از مقام های ایران به قلمروی خود جلوگیری کنند و دارایی های تعداد دیگری از افراد و شرکت های ایرانی را در فهرست تحریم ها برای مسدود شدن قرار می دهد.
این قطعنامه همچنین خطوط کشتیرانی ایران را هدف قرار می دهد:
- از دولت ها می خواهد تمام محموله های هوایی و دریایی که به ایران فرستاده می شود یا از آن خارج می شود را در فرودگاه ها، بنادر و آب های قلمروی خود در صورتی که بر این باور باشند که آن محموله ها حاوی مواد اتمی، موشکی یا نظامی ممنوع اعلام شده است، بازرسی کنند.
- به کشورها اجازه می دهد محموله های دریایی ایران را بر اساس قوانین بین المللی در آب های آزاد بازرسی، توقیف و حتی در صورت لزوم نابود کنند.
- به کشورها اجازه می دهد از تامین سوخت یا ارائه خدمات دیگر به کشتی های ایران یا کشتی های خارجی حامل محموله های “غیرقانونی” ایران خودداری کنند.
- از کشورها می خواهد “مراقب” مبادلات مالی اشخاص یا شرکت ها با افراد و کمپانی های ایرانی از جمله شرکت های وابسته به سپاه پاسداران یا خطوط کشتیرانی ایران باشند.
- از کشورها می خواهد “مراقب” مبادلات مالی بانک های ایرانی از جمله بانک مرکزی این کشور باشند تا از مبادلاتی که مربوط به فعالیت های اتمی حساس ایران یا سیستم های پرتاب کلاهک های هسته ای این کشور می شود، جلوگیری کنند.
- از کشورها می خواهد که با اتخاذ تدابیر لازم از افتتاح شعبه ها و نمایندگی های بانک های ایران در قلمروی خود در صورتی که معتقدند چنین شعبی با فعالیت های اتمی ایران ارتباط دارند، جلوگیری کنند.
قطعنامه شورای امنیت درباره پرونده اتمی ایران
اولین قطعنامه، ۱۶۹۶ در تاریخ ۳۱ جولاى ۲۰۰۶ ، ۹ مرداد ۱۳۸۵
دومین قطعنامه، ۱۷۳۷ در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۰۶، ۳ دی ۱۳۸۵
سومین قطعنامه، ۱۷۴۷ در تاریخ شنبه ۲۴ مارس ۲۰۰۷ – ۴ فروردین ۱۳۸۶
چهارمین قطعنامه، ۱۸۰۳ در تاریخ دوشنبه ۰۳ مارس ۲۰۰۸ – ۱۳ اسفند ۱۳۸۶
پنجمین قطعنامه ۱۸۳۵ در تاریخ شنبه ۲۷ سپتامبر ۲۰۰۸ – ۶ مهر ۱۳۸۷
ششمین قطعنامه ۱۹۲۹ در تاریخ چهارشنبه ۹ ژوئن ۲۰۱۰ ۱۹ خرداد ۱۳۸۹