Category: گزارش-یادداشت

سیدصادق حسینی، روزنامه نگار؛ منتشر شده در روزنامه سازندگی ۱۱خرداد ۱۳۹۸: سه‌شنبه و چهارشنبه ۷ و ۸ خرداد ۱۳۹۸، جامعه ایران روزش را با بهت و هیجان آغاز کرد؛ قتل میترا استاد همسر محمدعلی نجفی و قتل امام جمعه کازرون هیجان فراوانی به جامعه وارد کرد اما این قتل همسر نجفی بود که در صدر اخبار روز قرار گرفت و آمار بازدید محتوا در کانال‏ های تلگرامی را با ۴میلیون و ۵۴۰هزار بازدید حدود ۷۰۰هزار بازدید نسبت به روز قبل افزایش داد. بر اساس داده‏ های آزمایشگاه شبکه‏ های اجتماعی دانشگاه تهران، اخبار مربوط به قتل همسر محمدعلی نجفی در تلگرام در روز سه‌شنبه ۷خرداد حداقل بیش از ۲۴ میلیون بازدید داشته و در چهارشنبه ۸ خرداد حداقل ۱۸میلیون بازدید داشته است. (در مجموع حداقل بیش از ۴۲میلیون بازدید در دو روز).

در این میان البته رسانه‏ ها تلاش کردند با بیشترین سرعت اخبار و حاشیه ‏های این اتفاق تلخ را پوشش دهند تا آنجا که خبرنگار صداوسیما به اتاق رئیس آگاهی تهران رفت و تصاویر تسلیم شدن نجفی و تحویل سلاح قتل را پوشش داد که با حاشیه‏ ها و انتقادهای فراوانی همراه شد.

اما تصویر دیگری که واکنش‏ های بسیاری را برانگیخت، ویدئوی گفت‌وگوی محمدعلی نجفی با خبرنگاران در دادسرای جنایی تهران بود که او به بیان جزئیات درگیری منجر به قتل میترا استاد پرداخت. برخی از کاربران که بیشتر گرایش اصلاح‌طلبی دارند، انتشار عکسی را که نجفی روبروی خبرنگاران و در مقابل دوربین‏ های موبایل‌شان به سوالات آنان پاسخ می‏ دهد، منزجرکننده دانستند. اما برخی دیگر واکنش‏ های تند خود نسبت به خبرنگاران را حذف کردند؛ از جمله محمدعلی آهنگران روحانی اینفلوئنسر.

صرف نظر از بررسی ضوابط حقوقی و قضایی نحوه‌ی مصاحبه نجفی که در تخصص نگارنده نیست، آن چه روشن است این است که خبرنگاران، سوالاتی را پرسیدند که افکار عمومی به‌شدت در پی آن بود؛ سوالات اساسی که نحوه وقوع قتل، انگیزه مشاجرات و دعواهای خانوادگی و نحوه‌ی آشنایی با مقتول و خودکشی ناکام نجفی و شنود صحبت‌هایش را طرح می‏ کردند و او با آرامش و هوشمندی پاسخ‏ های دقیقی به آنان داد. به نظر می‏ رسد آنچه باعث این واکنش‏ های منفی شده است، شخصیت قابل‌توجه و مورد احترام محمدعلی نجفی به عنوان یک وزیر موفق و مدیر اجرایی ارشد نظام است.

واقعیت این است ضمیر ناخودآگاه ما، غیرقابل‌تصور بودن ارتکاب جرم توسط آقای نجفی و‏ فراتر از آن، شکست و فرو ریختن ایشان را نمی‏ خواهد بپذیرد. جامعه‏ ای که همواره تا پیش از استعفای به گفته‌ی برخی اجباری نجفی از شهرداری تهران، همواره او را به عنوان مدیری توانمند و عملگرا شناخته است، نمی‏‌تواند به راحتی فرو افتادن او را بپذیرد.

دلیل واکنش‏‌های تند و احساسی علیه رسانه‏ ها و خبرنگاران در پوشش اخبار حضور نجفی در دادسرا را باید در همین «فضا و شخصیت رسانه‌ای» وزیر اسبق علوم و آموزش‌و‌پرورش، معاون ‌پیشین رئیس‏ جمهور و رئیس ‌پیشین سازمان برنامه و میراث‌فرهنگی و شهردار اسبق تهران دانست که نمی‏ گذارد واقعیت تلخ و تکان‌دهنده‌ی ماجرای قتل ناخواسته‌ی میترا استاد پذیرفته شود.

{انتشار: روزنامه اعتماد، ۲۹ اردیبهشت۱۳۹۸ / بازنشر: خبرآنلاین / عصرایران} «رزمنده حزب‌الله، پرچم‌شان را در پایگاه اسراییل در جنوب لبنان به اهتزاز درآورد، سلام نظامی داد و فریاد زد: ‌الله‌اکبر! لبیک یا نصرالله!» پخش این فیلم و عملیات‌های بعدی از تلویزیون المنار به ویژه فیلم عملیات طلوسه که سربازان اسراییلی به اسارت درآمدند، مرحله جدیدی از استراتژی نظامی حزب‌الله بود: مدیریت افکار عمومی!

از میانه دهه ۱۹۹۰ تا فرار ارتش اسراییل و آزادی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ در بیشتر عملیات‌های حزب‌الله از جمله حداثا، طلوسه، بئر کلاب و… پخش فیلم عملیات‌ها علاوه بر تقویت روحیه مردم و رزمندگان لبنانی در تضعیف روحیه سربازان اسراییلی و گسترش ترس و ناامیدی در میان جامعه اسراییل نقش موثری ایفا کرد.

مشهور است آن زمان سیدحسن نصرالله، دبیرکل جوان حزب‌الله لبنان گفته بود:«عملیات بدون تصویربرداری و مستندسازی نباید انجام شود. این یکی از رموز برتری ما در جنگ علیه اشغالگران صهیونیست است.»

از ابتدای تجاوز سعودی به یمن در ۶ فروردین ۱۳۹۴ با عنوان «توفان قاطعیت» یمنی‌ها با بهره‌گیری از تجربه حزب‌الله به تصویربرداری گسترده عملیات‌ها و ضربات نظامی به کاروان ائتلاف سعودی پرداختند. علاوه بر شبکه‌های مختلف تلویزیونی، در اینترنت و یوتیوب فیلم‌های متعددی از حملات و شبیخون‌های زمینی و موشکی نیروهای یمن علیه متجاوزین سعودی منتشر شده است. هر چند به دلیل اینکه عملیات‌ها در خاک یمن یا خط مرزی انجام می‌شد، چندان در میان افکار عمومی ائتلاف سعودی و حامیانش برجسته نشد.

صبح ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸، ۷ فروند پهپاد با ورود به عمق ۱۲۰۰ کیلومتری شبه جزیره عربستان به تاسیسات نفتی آرامکو، ایستگاه‌های انتقال نفت در الدوادمی و عفیف حمله کردند. حمله‌ای موفق که البته بی‌سابقه نبود؛ چراکه پیش‌تر آنها به تاسیسات نفتی در ریاض و… هم حمله پهپادی کرده بودند و در یک رکوردزدنی مسافت به تازگی بندر ینبُع در ساحل دریای سرخ را با موفقیت زیر حمله پهبادی برده بودند.

اما حمله پهپادی ۲۴ اردیبهشت یمن علاوه بر بازگشت موفقیت‌آمیز ۷ پهپاد و گذر بی‌دردسر از میان سامانه‌های راداری- پدافندی تاد و پاتریوت سعودی، یک ویژگی بسیار مهم داشت: این عملیات توسط پهپادهای دیگر تصویربرداری و مستندسازی شد و همزمان با انتشار خبر حمله برای نخستین بار تصاویر هوایی از حمله منتشر شد.

تصاویری که آشکارا به وحشت سعودی‌ها و اماراتی‌ها دامن زد:«رویترز خسارت‌های وارده بر بورس عربستان پس از عملیات را ۱۰ میلیارد دلار دانست که موجب شد، عربستان سعودی نزدیک به ۲ درصد از ارزش کل بازار بورس جهانی مربوط به سهام شرکت آرامکو را از دست بدهد که این میزان حدود ۵۲۰ میلیارد دلار است. CNBC نیز خسارت‌های بورس عربستان در دو روز بعد از حمله را ۲۱ میلیارد دلار اعلام کرد.»

اگر در دهه ۹۰ حزب‌الله لبنان با انتشار فیلم عملیات‌های خود از تلویزیون المنار توانست، جو روانی حاکم بر اسراییل را بر هم بزند و به روند آزادسازی جنوب لبنان و آزادی اسرا سرعت ببخشد؛ در عصر اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و تلویزیون‌های ماهواره‌ای، سعودی نمی‌تواند با فیلترینگ و سانسور رسانه‌های جهانی، جلوی انتشار اخبار را بگیرد و روشن است، تداوم انتشار ویدیویی حمله‌های پهپادی و موشکی رزمندگان یمنی در داخل مرزهای سعودی، پیامدهای ویران‌کننده‌ای بر فرآیند سانسور اخبار در سعودی می‌گذارد.

به نظر می‌رسد، حمله ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ نقطه عطفی است که می‌توان آن را نشانه‌ای از تغییر استراتژی یمنی‌ها در تنوع عملیات هوایی و اثرگذاری بر افکار عمومی ائتلاف سعودی- اماراتی دانست. تغییر استراتژی که با ترس و وحشت بازارهای مالی و افکار عمومی سعودی و امارات و حامیان «توفان قاطعیت» همراه است.

سیدصادق حسینی| خبرآنلاین: رئیس کل بانک مرکزی چندی قبل گفت: «بنا به پیشنهادی که در شورای هماهنگی قوا طرح و مصوب شد، چک‌های تصمینی، دیگر قابل ظهرنویسی نیست و متقاضی چک حتما باید نام ذی‌نفع گیرنده چک را به همراه شماره ملی او در چک قید کند.»

در نگاه اول، این خبری است عادی از مجموع هزاران خبر دستگاه دیوان‌سالاری ایران، اما با کمی دقت روشن می‌شود که بانک مرکزی برای ابلاغ رویه‌ای در چارچوب فعالیت‌های معمولش، طرح را به «شورای هماهنگی قوا» برده و در آن‌جا تاییدش را گرفته است.

پیش از این، دستورالعمل‌های بانک مرکزی راسا توسط بخش مربوطه در بانک یا نهایتا در شورای پول و اعتبار مصوب می شد. اما این که چرا این بار عبدالناصر همتی رییس جدید بانک مرکزی یک آیین نامه معمولی را به جلسه شورای هماهنگی سران ۳ قوه برده و تایید آن‌ها را گرفته یک دلیل روشن دارد: تجربه سیف!

ولی‌الله سیف در دوره نخست ریاست جمهوری حسن روحانی با هماهنگی تیم اقتصادی دولت، عملکرد قابل توجهی در مهار تورم ۳۸ درصدی، بازگرداندن آرامش به بازار پولی و بانکی و ساماندهی موسسات مالی غیر مجاز داشت. اما این تجربه بعدها تکرار نشد و بعد از بارها استعفا ، زمانی که عملکردش در مدیریت بازار ارز و سکه زیر سوال بود، از ریاست بانک مرکزی کنار رفت و جای خود را به همتی داد. دلیل این استعفا می‌تواند ناهمانگی با تیم اقتصادی دولت در دوره دوم باشد.

همتی، رییس جدید بانک مرکزی که تجربه تحقیق از ولی الله سیف و در نهایت حکم انفصال از خدمت او توسط دیوان محاسبات و بازداشت احمد عراقچی معاون ارزی بانک پیش رویش بود، واقع‌بینی پیشه کرد و تصمیمات محافظه‌کارانه را سرلوحه خود قرار داد و برای تغییر روال‌های معمولی مانند تغییر آیین‌نامه ظهرنویسی چک‌های بانکی، دست به دامان سران قوا می‌شود که در فردای بازخواست، امضای روسای قوا را گواه بیاورد!

این که مسئولین کشور بابت تصمیم‌های اشتباه‌شان بازخواست شوند، رویه‌ای بسیار مبارک است که باید نهادینه شود، اما در نمونه مورد بحث، این که بدون توجه به ساختار تصمیم‌سازی اقتصادی کشور مانند شورای پول و اعتبار، شورای اقتصاد و… تنها سیف مسئول و نقش اول نابسامانی‌های بازار ارز و سکه دانسته شود، نتیجه‌اش این می‌شود که رییس کل بعدی بانک مرکزی و در نگاهی کلان‌تر، مدیران ارشد کشور خود را بدون پشتیبان ببیند و برای اتخاذ معمولی‌ترین تصمیمات، دست به دامان مقامات بالاتر و شوراها شوند تا مسئولیت به تنهایی متوجه آنان نشود.

سیدصادق حسینی|روزنامه شرق|بازنشر: خبرآنلاین|عصر ایران|رویداد۲۴|  دوشنبه ۲۰ آذر ۱۳۹۷| ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ دونالد ترامپ رییس جمهور ایالات متحده بعد از مدت ها حمله مداوم به برجام، رسما از آن خارج شد و با استفاده از تجربه ی نظام سنگین تحریم های باراک اوباما، ستاد تحریم ایران را با محوریت وزارت خارجه دوباره فعال کرد. برایان هوک که از دوره ریاست جمهوری جورج بوش پسر به عنوان دستیار وزیر امور خارجه آمریکا شناخته می شود، نقش هماهنگی تحریم ها را میان وزارت خزانه داری، وزارت خارجه و کاخ سفید بر عهده گرفت.

کاخ سفید که می دانست برخلاف دوره قبلی تحریم ها، با وجود برجام که از حمایت روسیه و چین و اتحادیه اروپا برخوردار است نمی تواند علیه ایران اجماع ایجاد کند، نگاهی به همسایگان ایران داشت، تا با افزایش فشار بر آن ها، مانع همکاری شان با ایران شود. با چنین سیاستی، کارگزاران منطقه ای کاخ سفید تلاش کردند تا حیدرالعبادی نخست وزیر پیشین را که برای پیروزی فهرستش در انتخابات ۲۰۱۸ پارلمان عراق کار می‌کرد، در سمتش ابقا کنند. حیدرالعبادی نیز برای اعلام همراهی‌اش، ۱۶ مرداد ۱۳۹۷ در جریان یک نشست خبری گفت: «عراق ناگزیر از رعایت و اعمال تصمیمات واشنگتن است و دولت عراق در حال حاضر تصمیم گرفته تا برای حفظ منافع خود از تحریم های آمریکا تبعیت کند.» این اظهارات البته با واکنش های زیادی در عراق و ایران روبه‌رو شد. اظهاراتی که عبادی هزینه اش را با از دست دادن کرسی نخست وزیری پرداخت کرد.

اهمیت عراق برای آمریکا در دوره تحریم

از میان همسایگان، به دلایل تاریخی و فرهنگی، ایران گسترده ترین رابطه را با عراق دارد و با سرنگونی رژیم صدام در سال ۱۳۸۲ دولت های عراق رابطه ی نزدیکی با ایران داشتند. ایران علاوه بر این که نخستین کشوری بود که خطر ظهور داعش در عراق را به مقامات بغداد هشدار داد، پیش از سایرین نیز در دفاع از عراقی‌ها (کرد و عرب) پیشگام بود. از سوی دیگر نیروهای مردمی عراق همراه با رزمندگان افغانستانی و پاکستانی در کنار نیروهای حزب الله و بسیج مردمی سوریه با هماهنگی فرماندهان ایرانی در سوریه علیه داعش و گروه های تکفیری مبارزه می کنند.

علاوه بر روابط سیاسی نزدیک ایران، عراق پس از چین دومین مقصد صادراتی ایران است. بر اساس آمار گمرک در نیمه نخست ۱۳۹۷، ایرانیان از لحاظ وزنی ۴۵.۳۲ درصد و از لحاظ ارزشی ۴۴.۵۸ درصد بیش از سال ۹۶ به عراق کالا صادر کردند که ارزش آن به ۴.۵ میلیارد دلار رسیده است. همچنین ایران برای عراقی‌ها، نخستین مقصد سفر است و در ۷ ماهه امسال حدود ۲میلیون عراقی برای زیارت، گردشگری و درمان به ایران آمده‌اند که از این جهت هم درآمد قابل توجهی نصیب ما می شود. این دلایل برای آمریکا کافی بود تا در آستانه دور جدید تحریم ها، تلاش کند دولتی را در عراق روی کار بیاورد که آشکارا از ایران دور باشد؛ هم در بعد سیاسی و امنیتی و هم در بعد اقتصادی.

ترامپ با گماردن مجدد رابرت مک گور به عنوان فرستاده ویژه از مدت ها پیش از انتخابات اردیبهشت ۱۳۹۷ پارلمان عراق و در فرایند دولت سازی، تلاش کرد سیاست «دولت دور از ایران» را اجرایی کند. مک گورک به همراه داگلاس آلن سیلمان سفیر آمریکا در بغداد در این مدت با تمامی گروه های عراقی اعم از سنی، شیعه و کرد ملاقات کرد و آن ها را به حمایت از نخست وزیری مجدد حیدر العبادی فراخواندند و هر جا لازم بود از تماس های تلفنی و حمایت های پمپئو وزیر خارجه آمریکا استفاده کردند. آن‌ها با دنبال کردن دوگانه سازی کاذب «آن هایی که نزدیک جمهوری اسلامی ایران هستند و مستقلین» عراقی ها را تهدید به افشای پرونده هایشان کردند و سپس، تهدید داعش را پیش کشیدند.

«غالب الشابندر» سیاستمدار و تحلیلگر مشهور عراقی در این باره در گفت و گو با شبکه سعودی الحدث تاکید کرد: «مک گورک از طریق پیام های شفاهی و مکتوب به بسیاری از سیاستمداران و نمایندگان منتخب در پارلمان جدید، به آنها وعده داده یا آنها را تهدید کرده است که اگر از نخست وزیری دوباره العبادی حمایت نکنند، واشنگتن با آنها از جمله از طریق بازگرداندن داعش به‌شدت برخورد خواهد کرد.»

حازم الباوی تحلیلگر عراقی نیز تحرکات فرستاده ترامپ در تعیین نخست وزیر را «بی سابقه» خواند و «شیخ قیس الخزعلی» دبیرکل «عصائب اهل الحق» نیز گفت: «آمریکا به شکل علنی در تشکیل دولت در عراق مداخله می‌کند تا در برخی موارد شخصیت‌های مدنظر خود را تحمیل کند.»

ناکامان عراق

با وجود رایزنی ها، وعده ها و تهدیدهای چند ماهه فرستاده ویژه و سفیر ایالات متحده در بغداد، در نهایت اما دولت جدید عراق با ریاست جمهوری برهم صالح سیاست مدار نوگرای کرد و نخست وزیری عادل عبدالمهدی کهنه کار، شکل گرفت. آن ها برای تشکیل دولتی هماهنگ با کاخ سفید در بغداد حساب ویژه ای باز کرده بودند تا در پرتوی آن، فشار تحریم را بر ایران بیشتر کنند و مانع نزدیکی بغداد با تهران شوند.

برهم صالح که با غلبه بر چنین فشارها و مخالفت هایی بر کرسی ریاست جمهوری نشست در نخستین سفر رسمی اش به عنوان رییس جمهور عراق در نشست خبری مشترک با حسن روحانی رییس جمهور پیامی را به واشنگتن ارسال کرد که معنی اش همراهی بیشتر با ایران بود. او با چهره ای خندان به حسن روحانی نگاه کرد و گفت: «امروز پیامی روشن از بغداد آورده‌ام: در عراق اهمیت روابط با جمهوری اسلامی ایران را درک می‌کنیم.» او در دیدار با رهبر انقلاب نیز مجددا تاکید کرد: « من با یک پیام صریح و آشکار به تهران آمده‌ام، عوامل و عناصر پیونددهنده‌ی دو ملت ایران و عراق، ریشه در تاریخ دارد و غیر قابل تغییر است.»

عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق نیز ۲ هفته بعد از آغاز تحریم های آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۹۷ با تاکید بر این که «به طرف آمریکایی گفتیم به ما دستور ندهید»، موضع دولت جدید عراق را چنین توصیف کرد: «در برنامه و شیوه وزارتی تاکید کردیم بخشی از نظام تحریم‌ها نیستیم. این که آمریکا تحریم‌هایی را علیه کشور و اشخاصی تحمیل کرده، به خودش مربوط است و سیاست خود آمریکاست این، تصمیم عراق نیست، حتی این تصمیم(آمریکا)، تصمیم بین‌المللی هم نیست. تحریم‌ها مبتنی بر منشور و قطعنامه‌های سازمان ملل نیست که عراق بخواهد به آن پایبند باشد، ما بخشی از نظام تحریم‌ها نیستیم، ما همچنین بخشی از هیچ تجاوزی علیه هیچ کشوری نیستیم. ما توانستیم این مسئله را به طرف آمریکایی و تمام طرف‌ها تفهیم کنیم.»

عملگرایی ایرانی

نگاهی به رویدادهای چندماه اخیر روشن می سازد آمریکا که به دنبال روی کار آوردن یک دولت هماهنگ با واشنگتن و همراه با نظام تحریم ها در بغداد بود، نتوانست به هدفش برسد. حیدر العبادی نخست وزیر پیشین عراق در گفت و گوی جدیدش با تلویزیون الشرقیه گفته که ایران در نخست‌وزیر نشدن من در دور دوم نقش داشت. او بر اهمیت «دولت همراه در بغداد» برای واشنگتن تایید کرده و دلیل دوباره نخست وزیر نشدنش را «پایبندی اش به تحریم های آمریکا علیه ایران» می‌داند.
از ۱۸ اردیبهشت که ترامپ از برجام خارج شد ۶ ماه و از آغاز تحریم ها در ۱۳ آبان بیش از ۱ ماه می گذرد، ایران تاکنون توانسته اجماعی بین المللی علیه خروج آمریکا از برجام شکل دهد، نوسان نرخ دلار را مهار کند و شیب نزولی به آن دهد، با فشارهای دیپلماتیک و رایزنی های گسترده فروش نفت اش را فعلا حفظ و خریداران عمده نفت را از تحریم آمریکا معاف کند و اروپا را مجبور به ارایه مکانیسم جدید اقتصادی (SPV) کند و از سوی دیگر با تقویت مناسبات اقتصادی با همسایگان صادراتش را افزایش دهد.

سیدصادق حسینی- روزنامه نگار؛ روزنامه اعتماد؛ چهارشنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۷ | بازنشر: خبرآنلاین؛ عصرایران: محمود بهمنی رییس کل بانک مرکزی در دولت محمود احمدی نژاد و عضو فعلی کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت و گو با خبرگزاری مهر گفت: «اروپایی‌ها وابستگی تجاری شدیدی به آمریکا دارند، به گونه‌ای که سال گذشته بیش از ۱۲۶۰ میلیارد دلار رابطه تجاری با آمریکا داشتند و دور از باور است که آن را رها کنند و ۲۰ میلیارد دلار رابطه اقتصادی با ما را در نظر گیرند!»
این نگاه، رویکرد بیشتر منتقدین و مخالفان برجام است؛ همان هایی که پیش از اجرای برجام نشست های «ما دلواپسیم» برگزار کردند و بعد از اجرای برجام هم برای شکستش روزشماری کردند و حالا با خروج آمریکا و اروپایی شدن برجام می گویند: اقتصاد آمریکا در برابر اقتصاد ایران!
مخالفین برجام معتقدند به دلیل حجم مبادلات اقتصادی اروپا با آمریکا در مقایسه با مبادلات اروپا با ایران، برجام شانسی برای بقا ندارد. جالب است که این نگاه و خط رسانه ای که ناامیدی و نگرانی جامعه را در پی دارد، در رسانه ها و برنامه های تلویزیونی یک جریان داخلی و رسانه های بیگانه مانند BBCفارسی و … به صورت هماهنگ دنبال می شود و خروجی هایشان، پر است از مصاحبه با تحلیلگرانی که این رویکرد را دنبال می کنند.

برجام سیاسی؛ برجام اقتصادی
واقعیت این است اروپا که روابط اقتصادی دیرینه ای با ایران دارد، از ظرفیت و توان اقتصادی کشورمان آگاه بود و رویکرد اقتصادی منطقا اولویت اول و اصلی آن ها برای مذاکره در پرونده هسته ای نبود. اروپا به دنبال سیاست چندجانبه گرایی و ایفای نقش در حل مسایل مهم جهانی بود و می توان گفت «برجام تنها دستاورد سیاسی مهم اتحادیه اروپا» در مدیریت پرونده های بین المللی بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی است.
سیدحسین موسویان تحلیلگر ارشد سیاست خارجی می گوید: «برجام مهم‌ترین دستاورد اتحادیه اروپا در حل یک بحران سیاسی-امنیتی بین‌المللی است. اروپا نگران باز شدن مجدد پرونده بحران هسته ایران و احتمال جنگی جدید در خاورمیانه است که آثار شوم آن گریبانگیر اروپا شود. برای اروپا اول ابعاد سیاسی-امنیتی برجام اولویت دارد، بعد مسایل اقتصادی.»
علیرضا اکبری تحلیلگر مسایل راهبردی و معاون پیشین وزارت دفاع در دوره اصلاحات نیز تاکید دارد: «اهمیت برجام برای اتحادیه اروپایی، اصولا امنیتی و استراتژیک است. عامل اقتصاد، می تواند حداکثر آخرین و در پایین‌ترین رده اهمیت برای اروپا محسوب شود، زیرا اروپا در حال عبور از یک وضعیت خطیر تاریخی است. مسائل اقتصادی، برای اتحادیه بسیار مهم است، اما، این تمام واقعیت نیست.»
اکبری معتقد است:« آمار مبادلات اروپا و آمریکا به هر ناظر آگاهی می گوید که مساله برجام و ایران، برای اروپا، حتما مساله اقتصادی نیست. آنچه برای اتحادیه اروپایی از اهمیت بیشتری برخوردار است، مساله «ثبات و پایداری» است. همچنین سه جریان پر شدت امنیتی نیز بر حساسیت شرایط استراتژیک اتحادیه افزوده است. یکی، شکاف بین آتلانتیکی ناشی از یک‌جانبه گرایی و سیاست خارجی تهاجمی آمریکا، دوم، تمایلات توسعه طلبانه تدریجی روسیه هم در حوزه اوراسیا و هم در خاورمیانه و سوم، مساله احتمال جنگ گسترده تر در خاورمیانه که این مساله، نقش ایران را برای اتحادیه در بستر امنیت بین المللی به شدت پر رنگ و پر اهمیت می کند.»

دستاورد فنی برجام
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پس از ۱۲ سال گفتگو با قدرت های جهانی درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴ با ۱۵ رای موافق اعضای صادر شد و بر اساس آن هر ۶ قطع‌نامه تحریمی قبلی که در رابطه با موضوع هسته‌ای علیه کشورمان صادر شده بود، پایان یافت.
در گام بعدی در راستای اجرای برجام، سه شنبه ۲۴ آذر ۱۳۹۴ شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی، در جلسه ای فوق العاده به قطعنامه پیشنهادی گروه ۱+۵، درباره بسته شدن پرونده «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هسته ای ایران (PMD) به اتفاق آرا رای داد و تمام دستورکارهای مربوط به مسایل گذشته پرونده هسته ای کشورمان که بر مبنای آن ادعاها، تحریم های شورای امنیت شکل گرفته بود، بسته شد. در این قطعنامه برای اولین بار با لحنی مثبت در مورد همکاری ایران به منظور حل و فصل موضوعات هسته‌ای صحبت شده است، و هیچ نکته یا عبارت‌ منفی در آن وجود ندارد.
بسته شدن PMD یکی از مهمترین دستاوردهای برجامی ایران است. ترامپ رییس جمهور آمریکا که پیش و پس از آغاز ریاست جمهوری اش همواره بر به ضرر ایالات متحده بودن برجام تاکید داشت و به دنبال خارج شدن از آن بود؛ به دلیل مختومه شدن PMD نتوانست پرونده ی هسته ای ایران را مجددا باز کند.
اما در روزهایی که فضای سیاسی کشور متاثر از آغاز تحریم های آمریکا، خروج یک جانبه کاخ سفید از برجام و نوسانات نرخ دلار است، گروه هایی نمی خواهند به این دستاورد مهم فنی برجام اشاره کنند.

تحلیل تک بعدی و انحراف افکار عمومی
تحلیل تک بعدی مسایل همواره یکی از چالش های اصلی در مواجهه با آن‌ها است و برجام نیز از آن بی گزند نمانده. همان طور که بارها توسط مقامات ایرانی و جهانی تاکید شده، برجام سندی است با رویکردهای فنی، سیاسی، راهبردی – امنیتی و اقتصادی و تقلیل آن به یک وجه از اساس اشتباه و مغرضانه است. بیان کاریکاتوریزه، برجام گمراهی و انحراف افکار عمومی را در پی دارد و روشن است به سود چه گروه هایی است.